Yöresel Adları: Sarı kantaron, Binbirdelikotu, Kanotu, Kılıçotu, Koyunkıran, Kuzukıran, Mayasılotu, Yaraotu
Latince İsmi: Hypericum perforatum L.
Familyası: Hypericaceae
İngilizce İsmi: St.John’s wort
Almanca İsmi: Johanniskraut
Fransızca İsmi: Millepertuis
Kullanılan Kısmı: Çiçekli topraküstü kısımları (Hyperici herba) EUROPEAN PHARMACOPOEIA 5,0
Yayılışı: Türkiye, Asya ve Avrupa’da yaygın bir bitkidir.
Etken Bileşikleri: Antrasen türevleri (başta
naftodiantron türevi özellikle hiperisin ve pseudohiperisin),
Flavonoitler (hiperosit, kuersitrin, rutin, izokuersitrin ve
biflavonoitler), Ksantonlar, Uçucu yağ, Asilfloroglukanoller
(hiperforin), Kateşin tanenler, Kafeik asit türevleri taşımaktadır.
Etki Ve Kullanılışı: Kantaron içerdiği hiperisin’den
dolayı orta şiddetteki depresyona karşı özellikle menopozda bitkinlik,
endişe ve sıkıntı giderici olarak kullanılmaktadır. Bitkinin taşıdığı,
bioflavonoitler ve hiperforin’den dolayı ise sedatif özelliği
bilinmektedir. Ülsere karşı kullanılmaktadır.
İltihaptan dolayı oluşan şişliklerin giderilmesi ve ağrı kesici
etkilerinden dolayı kullanılmaktadır. İçerdiği flavonoitler ve tanenden
ötürü ise diüretik ve astrenjan etkileri bilinmektedir. Ayrıca içeriği
fenolik bileşiklerden dolayı antioksidan aktiviteye sahip olduğu
belirlenmiştir.
Komisyon E bitkinin ve preparatlarının hafif antidepresan olduğunu
onaylamıştır. Komisyon E ayrıca sarı kantaronu MAO inhibitörleri
sınıfına almıştır.
Alman Standart Ruhsatları sarı kantaronu psikovejetatif (psikootonomik)
rahatsızlıklar, depresyon, kuruntu ve uyku bozuklukları için kullanılan
çayların listesine almıştır. 1984’den beri pek çok klinik çalışmada sarı
kantaronun antidepresan aktivitesi çalışılmıştır.
Ülkemizde dahilen antispazmodik, kabız, yatıştırıcı ve kurt düşürücü,
haricen ise antiseptik ve yara iyi edici olarak kullanılmaktadır.
Özellikle yanık tedavisinde çok etkili olduğu bilinmektedir.
Kontrendikasyonları: Bilinen bir kontrendikasyonu yok.
Yan Etkiler: Cilde uygulanan preparatlar güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Komisyon E fotosensitivite’ye neden olabileceğini belirtmektedir.
Bununla birlikte, yapılan hayvan ve insan deneylerinde kullanılan dozlarda fotosensitivite gözlenmemiştir.
Başka İlaçlarla Etkileşimi: Bilinen bir etkileşim yok.Gebelik ve Emzirme Döneminde Kullanımı: Bilinen bir kısıtlama yok.
Kulanım Önerisi: Doktor tarafından başka şekilde
önerilmediği takdirde, Dahilen; 2-4 g drog/gün. Çay: Günde 3 defa 2 çay
kaşığı (2 g) drog kaynar su (150 ml) ilave edilir 5 dk bekletilir,
süzülür.
Ülkemizde:Dahilen %1 lik infüzyonu.